KARL II., KÖNIG VON SPANIEN, BELEHNT DEN WOLFGANG WILHELM VON SCHAESBERG MIT DER VON LETZTEREM ANGEKAUFTEN HERRLICHKEIT LEUTH. 1674, 2. APRIL.
Carel by der gratie Godts, Conink van Castillien,
u.s.w., doen kondt, dat voor onsen seer lieven ende getrouwen Heer
Jakob van Gutshoven, Riddere Heere van Jentizart, Cancellier onses
Vorstendoms Gelre ende Stadthouder van onse Leenen aldaer, ende Mannen
van Leen hier nae beschreven ersehenen is in Person Wolfgang Wilhelm,Baron
de Schaesberg, Nieuwstadt, Heer van Hinsbeeck, van Geerdingen, Mertzenich,
Criekenbeeck, Lichtenberg, Cimraedt, Broch, Bensteraedt ende Weyer,
Drossard des Ampts Criekenbeeck ende Erkelents, ende heft onsen vors:
Stadthouder verthoont, hoe dat hy van ons als Hertoge van Gelre naer
voorgaende verscheiden proclamatien ende allomme Pleckinge van biletten
by publique vercopinge als meistbiedende met den derden Stockslag
verkregen hadde het recht ende actie ons competerende in de hooge
middele en lege Jurisdictie van het Dorp van Leuth, gelegen in het
overquartier van onse Lande ende Hertogdomme van Gelre, bestaende
in criminelle ende civile breuken, erven ende onterven, met allen
t'gene, daer toe is gerequireert ende daer aff dependeert, so nopend
het stellen van Scholtis, vuytgenomen den geenen, die soude mögen
versien syn van onse Commissie particulier, van ons ofte onse vorsaeten
vor syn leven lang geduerende ofte wel daertoe berechticht by pandtschappe
oft andersints, Schepen ende Gerichtsboden, als in geboth, verboth,
in diensten met het recht van collatien van geestelicke officien,
beneficien ende byenstandt, die wy aldaer souden mögen hebben, omme
deselve Heerlichheydt te genieten ende te gebruyken als syn eygen
goedt, so wyt ende so breedt, als die limiten van deselve Heerlichheydt
haer syn streckende, met recht van te mögen planten op de grote wegen
ende gemeynte, vogelrye, vischerye, jacht volgens de placcaten ende
ordonnancien daerop gemackt, daer geene Titels ter contrarien souden
mögen wesen, so ende gelyk andere heeren in desen onsen Vorstendomme
syn hebbende ende gebruykende, mitsgaders diensten, geboth ende verboth,
ende alle amenden, so criminelle als civile, confiscatien van bastarde
goederen met ook gevonden ende gestrageerde goederen, daer men den
proprietarius niet aff en weet, het genoth van den Thiens ende van
de grove ende schmale Thiende der Landeryen, die vortaen by octroy
van ons vyt de Gemeynte sullen verkocht worden, alsmede aisulken andere
servituten ende gerechticheden, als wy op de selve soude connen pretenderen,
behoudelyk dat aen ons ende onse naecomelingen gereservert sullen
blyven alle onse domeynen, actien ende innecomen, hoedanich die souden
mögen wesen, mitgaders den clockenslag, beden, hergewedden, ressort,
remissien van overjaerde delicten, legitimatien, alle octroyen so
van water, als van wint ofte mineralien, confiscatien van Lyff ende
goedt ter saeke van rebellie, orlog ofte partye tegens ons houdende,
oft ook crimen laesae majestatis divinae et humanae ende andere gelicke
regalien, die gehooren aen de Souverainiteyt, mitsgaders die diensten,
daer wy die soude mögen van noode hebben, ende ook allen het reel
innecommen ons competerende in het vors: Dorp ende alle andere gerechticheden
van innecommen, die ons aldaer souden mögen toebehooren, mede ook
andere actien, die alnoch disputabel syn ende alnoch geintenteert
souden mögen worden, ende daer tegenwordig geene Gerichtsbanken en
syn, soude hy cooper die vermögen te erigeren ende op nieuws aenstellen,
tot dyen eynde stellen Scholtis Schepenen ende andere officieren,
die kennisse, bericht ende judicature sullen hebben van allen saken
criminelle ende civile met des daer aen clefft ende aisulken als tot
te vors: hooge middele ende leege Justitie als vors: behoort, behoudelyk
dat die ook te hoofde sullen gaen ter platse, daer gingen die banken
ende wetten van de Dorper ofte partyen, daer die nieuwe erectie als
boven sal geschieden, ende vorts alles op de generaele conditien ende
restrictien, daer van gedresseert ende gepubliceert den 3. august
sestienhondert dryentseventich, dewelke alhier worden gehouden voor
geinsereert, ende dyen volgens aen den Comparent op den sesthienden,
seventhienden ende achthienden Novembris als meistbiedende in der
voege ende maniere, als hiervoren verclaert is, is verbleven met den
derden Stockslag vor de somme van vyffduysent achthondert ponden,
van veertich grooten munte van Vlanderen jeder pondt, omme by den
vors: Wolfgang Guilhem Baron de Schaesberg, synen soonen ende naecomelingen
ofte actie van hem hebbende die vors: Heerlickheydt als vors: is erfelyck
ewelyck ende onwederroepelyck te besitten in derselver voegen ende
manieren als wy deselve gebruyckt ende beseten hebben ofte hadden
können ofte mögen gebruyken met rechten daer toe behoorende, op expresse
conditien, dat de vors: Wolfgang Guilhem Baron de Schaesberg deselve
Heerlickheydt van ons vyt saeke van onsen Hertogdomme van Gelderland
aen onsen Stadthouder van onsen Leenen aldaer in Stadt onser tot een
bundich Geldersch Leen soude ontfangen ende te houden, so dat naer
ons Hoffsrecht van Gelderland behoort daer van t'synder aencompste
de huldinge ende den behoorliken eed te doen, daervoor betaelende
den cas voorvallende ons ordinaris recht van verheff ende t'elken
reyse van vercopinge, transport ofte alienatie voor prys van Gelde
ofte weerde van dyen in andere handt tot onsen profyte den twintichsten
pennink van den prys voor Heerlickrecht, waervan den voors: Wolfgang
Wilhelm Baron de Schaesberg voor d'eerste reise soude exemt blyven
mits betaelende alleenlick t'recht van verheff ofte andersints te
verheffen ende verhergewaeden ten Gelderschen ordinarischen rechte
ende vorts in denselven cas op last van vernaerdringen by ons te mögen
doen, so wy ofte onsere naecomelingen Hertogen ende Hertoginnen van
Gelre het selve goet vinden souden, binnen den tyt van een jaer naer
de goedenisse met preferente van de vernaerderinge van den bloede,
voorders ons reserveerende aisulke rechte en servituten, als die Leenen
van ons gehouden ter oirsaeke van onsen vors: Leenhove van Gelderland
schuldich ende onderworpen syn, welke recht van den verheff der vors:
Wolfgang Guilhem Baron von Schaesberg Nieuwstadt soude schuldich syn
te betaelen ten tyde als hy gestelt sal worden in het gebruyck van
de vors: heerlickheydt, ende alsdann over te leveren denumbrement
derselven in forma ende onder wettlicke conditien ende onderspreeck,
dat hy d'Ingesetene ende Gemeynte van het vors: Dorp soude houden
ende laten by hunne oude rechten, gebruyck ende Privilegien, noch
deselve onderdaenen mögen beswaeren met eenige nieuwe Impositien ende
onbehoorlyke personele ofte andere diensten met peerdt, karre ofte
wagens anders als gewoonlyck is, dan goede toesicht dragen, dat deselve
noch wy inde bepaelinge ende limiten des vors: Dorps niet vercort
en worden, ende in gevalle daerin eenich Eindracht geschiede, t'selve
aen onsen Hove van Gelderlandt t'adverteren, omme daerinne versien
te worden naer behove, noch en soude de vors: Wolfgang Guilhem Baron
de Schaesberg Nieuwstadt van de vors: Ingeseten eenige beden, schattingen
ofte andere eenige lasten, soedanich die syn mögen, heischen ofte
daerop stellen, het sy ter oersake van het nieuw vercryghen ofte aencomen
totte vors: Heerlickheydt ofte andersints in eeniger manieren, op
pene van daerover gecorrigeert te werden ter arbitragie van onsen
seer lieven ende getrouwen die Cancellier ende Luyden van onsen vors:
Raede ende de goede luyden haere penningen te doen restitueren, alles
naer luyt ende breder inhout onser opene brieven van transport ende
cessie, daer over binnen Brüssel gepasseert den sevenentwintichsten
van november van den jaer duysent seshondert dryenseventich, onderteikent
by onsen Audiencier, mitsgaders de Verificatie derselver in onsen
raede van finantien in dato den thienden January sesthienhondert vierenseventich
ende Interinnement van onse reckenkamer in Gelderlandt, naer dat aen
deselve gebleken was by brieven van de Charge van de betaelinge den
30. Martii van selven jaer, versoekende deshalven tot die verheffinge
geadmitteert te werden, ende naer dat den vors: onsen Stadthouder
alles wie vors: wel ende rypelick gevisiteert ende geexamineert hadde,
heft denselve in Stadt onser den vors: Wolfgang Guilhem Baron de Schaesberg
Nieuwstadt met de Heerlickheydt Leuth ende allen synen toebehoeren,
wie voren gespecificeert staet, beleent tot een bundich Leen ten Gelderschen
rechten, leenroerich met vyfthien goldgulden te verhergewaeden, denwelken
onsen vors: Stadthouder in Stadt onser daer van manschap ende eed
van trouwe heft gedaen, ende geloft overteleveren het denumbrement
der vors: Heerlickheyt ten tyde als hy gestelt sal worden int gebruyk
ende possessie van deselve, daer mede hy in de vors: onse opene brieve
belast is, ende alles voorder te doen, dat een goet ende getrouwe
Leensman synen Leenheer te doen schuldich, dergelyken de vors: Wolfgang
Guilhem Baron de Schaesberg ende syne erven ons onse erven ende naecomelingen
als Hertogen van Gelre altyt ende so duck des noot gebeurt, ende t'selve
Leen erledicht, ook doen sullen, sonder arg offt list. Hier syn over
ende aen gewest onse Mannen van Leen den Licent. Arnoldus van den
Berg ende Guilhem Bongarts. Des t'oirconde hebben wy Conink het grot
segel (t'welk onse hoog geerden heer ende vader saliger herwärts heft
gebruykt ende wy sullen gebruyken tot dat den onsen sal syn gemakt)
aen desen onsen brief doen hangen. Gegeven binnen onse Stadt Ruermonde
den tweden dagh van April van jaer duysent seshondert vierentseventich.
Original Urkunde auf Pergament mit rotem Lack-Siegel,
im Archiv des Schlosses Kriekenbeck
Quelle:
Geschichte der Herrlichkeit Leuth / Leopold Henrichs u. Johann Finken
/ Kempen 1884. S. 382 - 387